Güneş Alerjisi

Cildin, güneş ışınlarına karşı aşırı bir hassasiyet göstermesi sonucu güneş alerjisi meydana gelir. Bu durum güneş ürtikeri ya da güneşe bağlı kurdeşen olarak da bilinir. Güneş alerjisi genellikle hafif bir alerji olarak ortaya çıkmanın yanı sıra aşırı derecede olduğunda sorun yaratabilir ve yaşam kalitesini düşürebilir.

Güneş Alerjisi Ne Sıklıkta Görülür? 

Güneş alerjisi nadir görülen bir durumdur. Tüm kurdeşen vakalarının %0,5’inden daha azını oluşturur ve genellikle gençlerde başlar. Ancak yeni doğanlarda ve yaşlı kişilerde de görülebilir. Alerjiye yatkın olan atopik kişilerde görülme sıklığı daha yüksektir. Güneş kurdeşeninin diğer kronik kurdeşen türleri ile birlikte görülme olasılığı ise %16’dır.

Güneş Alerjisi Nasıl Gelişir?

Güneşe maruz kaldıktan sonra ortaya çıkan, IgE aracılı olabilen ani bir aşırı duyarlılık reaksiyonu olan güneş alerjisinin nasıl geliştiği tam olarak anlaşılmamıştır. Konuyla ilgili ortaya atılan bir hipotez şöyledir; güneş ışınları, serumda veya cildimizde bulunabilen kromofor adı verilen endojen bir maddeyi aktive ederek onu immünolojik olarak aktif bir foto-alerjene dönüştürüyor. Bu daha sonra alerjiye neden olan mast hücrelerinden kimyasal maddelerin salınmasını tetikleyerek kurdeşen lezyonlarına neden olur.

Güneş alerjisi olan bir kişinin kendi serumunun ışınlanarak enjeksiyonu da ciltte alerji yapmasından dolayı bu hipotez ile tutarlı bulunmuştur.

Bazı durumlarda güneş ürtikeri, bazı ilaçlar tarafından tetiklenebilir. Bazı kolestrol düşürücü ilaçlar, antipsikotik olarak kullanılan ilaçlar, bazı antibiyotikler ve doğum kontrol hapları güneş alerjisini tetikleyebilir.

Parfümler, dezenfektanlar, boyalar veya diğer kimyasalların kullanımı sonrası güneş ışınına maruz kalmak da  güneş alerjisinin meydana gelmesine neden olabilir.

Güneş Alerjisinin Belirtileri Nelerdir?

Güneş alerjisinin belirtileri değişiklik gösterebilir ve güneşe kaldıktan birkaç dakika içinde ortaya çıkabilir. Güneş ışınlarının alttaki cilde ulaşmasına izin veren ince ve beyaz giysilerle kaplı alanlarda da güneş alerjisi gelişebilir. Güneş alerjisinin tipik belirtileri şunlardır:

Kızarıklık,

Yanma,

Ödemli kabarıklıklar.

Kıyafet altında kalan cilt, güneşe maruz kaldığı durumlarda daha şiddetli tepki verebilir. Yüz ve bölgesi güneşe sık sık maruz kaldığı için daha dirençli ve toleranslıdır.

Güneş alerjisinin ciddi belirtileri; mide bulantısı, hırıltılı solunum, nefes darlığı veya bayılma gibi belirtilerle kendini gösterebilir ve bu durum güneş ışığına cildin geniş alanları uzun süre maruz kaldığında ortaya çıkar. Bununla birlikte, ciddi alerji belirtileri olsa bile  alerjik şok nadiren gelişir.

Ciltte görülen belirtilerin büyük bir kısmı, güneşe maruziyet bittikten sonraki 24 saat içinde tamamen düzelmeye başlar. Belirtilerin şiddeti ve süresi de ışığın yoğunluğu ile değişebilir

Güneş Alerjisinin Teşhisi Nasıl Yapılır?

Güneş alerjisinin teşhisinde, hastadan alınan bilgiler oldukça önemlidir. Güneş ışığına maruz kaldıktan birkaç dakika sonra meydana gelen geçici kurdeşen olması önemlidir.  Güneşe maruz kalınmadığında  muayene bulguları normaldir.

Güneş ürtikerinin teşhisinde klinik bulguların çok önemli olmasının yanı sıra teşhis fototest ile doğrulanabilir. Fototest, cildinizin farklı dalga boylarındaki bir güneş lambasından gelen UV ışığına nasıl tepki verdiğine ve hangi dozda tepki verdiğini bakan bir yöntemdir. Cildinizin tepki verdiği dalga boyu, belirli güneş alerjinizi belirlemenize yardımcı olabilir.

Güneş Alerjisinin Tedavisi Nasıl Yapılır?

Güneş ürtikerinin tedavisi için herhangi bir kılavuz yoktur, değişken tedaviler kullanılabilir. Güneş ışınlarından kaçınmak ve doğrudan maruziyetten kaçınmak yararlı olacaktır. Antihistaminikler ise yaygın olarak kullanılan ilaç tedavisidir. Çoğu zaman rahatlama sağlayan bu ilaçlar daha yüksek dozlarda kullanılır. Kızarıklık ve yanmayı rahatlatmak için losyonlar kullanılabilir; antihistaminiklerin kızarıklığa etkisi yoktur.

Güneş ışığına toleransı geliştirmek için fototerapi (UVA, UVB, görünür ışık) ve fotokemoterapi (PUVA) kullanılabilir. Bu tolerans geliştirme süreci, etki spektrumuna ve minimum ürtiker dozuna dayanmalıdır. PUVA, tek başına fototerapiden daha uzun süreli bir yanıt veriyor gibi görünmektedir.

Güneş Alerjisi Geçer Mi?

Güneş ürtikeri, tedavisi zor olan ve tam olarak anlaşılmayan bir hastalıktır. Genellikle otuzlu yaşlarda gelişen bu durum kronik bir hal alır ve tedavi ile tüm hastalarda düzelmeyebilir.

Kendiliğinden düzelme olasılığı, güneş alerjisi başlangıcından sonraki 5 yılda %15 ve 10 yıl sonra %25 olarak tahmin edilmiştir. Genel olarak, şiddetli ürtikeri olan kişilerde düzelme olasılığı daha düşüktür.

Sonuç Olarak:

• Güneş alerjisi, nadir görülen ve güneş ışınlarına karşı vücudun aşırı hassasiyet göstermesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur.
• Maruziyet bölgesinde tekrarlayan kurdeşen atakları şeklimde kendini gösterir.
• Güneş alerjisinde, güneşten korunmak ve güneşe maruz kalan bölgelerde yüksek faktörlü güneş kremi kullanmak oldukça önemlidir.
• Güneş ışığından korunmak için koruma sağlayan renkli giysiler, yüzü kapatacak şapkalar, losyonlar kullanabilirsiniz.
• Geleneksel tedavide başarısız olanlar fototerapi, fotokemoterapi ve biyolojik ajanlarla tedavi edilebilir.