Kontakt dermatit, bir maddeyle doğrudan temastan veya buna alerjik reaksiyondan kaynaklanan kırmızı, kaşıntılı bir döküntüdür. Kızarıklık bulaşıcı veya yaşamı tehdit edici değildir, ancak çok rahatsız edici olabilir. Sabunlar, kozmetikler, kokular, mücevherler ve bitkiler dahil birçok madde bu tür reaksiyonlara neden olabilir. Kontakt dermatiti başarılı bir şekilde tedavi etmek için, reaksiyonunuzun nedeninin belirlenmesi ve bundan kaçınılması gerekir.
Kontakt Dermatit Belirtileri
Kontakt dermatitin belirtileri genellikle alerjiniz olan şeye dokunduğunuz yerin yakınında ortaya çıkar.
Yaygın belirtiler şunları içerir:
- Kırmızı bir görünüm,
- Kaşıntı,
- Kuru, çatlak veya pullu bir cilt,
- Kabarcıklar,
- Şişme,
- Yanma.
Tahriş edici kontakt dermatit (cilt hasarı) yanma eğilimindedir ve kaşıntıya göre daha ağrılıdır. Cildinizi tahriş eden veya zarar veren bir şey olduğunda, muhtemelen hemen bir kızarıklık ortaya çıkacaktır. Alerjide, kızarıklığın ortaya çıkması bir veya iki gün sürebilir. Semptomların çoğu aynı olabilir. Her iki durumda da cildiniz kabarabilir veya kırmızı bir kızarıklık yaşayabilirsiniz. Cildiniz kaşınır ve yanma olabilir.
Kontakt Dermatit Nedenleri
Kontakt dermatit, maruz kaldığınız, cildinizi tahriş eden veya alerjik reaksiyonu tetikleyen bir maddeden kaynaklanır. Bu madde, bilinen binlerce alerjen ve tahriş ediciden biri olabilir. Bu maddelerden bazıları hem tahriş edici kontakt dermatite hem de alerjik kontakt dermatite neden olabilir.
Tahriş edici kontakt dermatit; en yaygın tiptir. Bu alerjik olmayan cilt reaksiyonu, bir madde cildinizin dış koruyucu tabakasına zarar verdiğinde ortaya çıkar. Bazı insanlar, tek bir maruziyetten sonra güçlü tahriş edici maddelere tepki verir. Diğerleri, hafif tahriş edici maddelere tekrar tekrar maruz kaldıktan sonra belirti geliştirebilir. Ve bazı insanlar zamanla maddeye tolerans geliştirir.
Yaygın tahriş edici maddeler şunları içerir:
- Çamaşır suyu ve deterjanlar,
- Şampuanlar,
- Talaş veya yün tozu gibi havada bulunan maddeler,
- Bitkiler,
- Gübreler ve böcek ilaçları.
Alerjik kontakt dermatit; hassas olduğunuz bir madde (alerjen) cildinizde bir bağışıklık reaksiyonu tetiklediğinde ortaya çıkar. Genellikle sadece alerjenle temas eden alanı etkiler. Ancak vücudunuza yiyecekler, tatlandırıcılar, ilaçlar veya tıbbi veya dişçilik prosedürleri (sistemik kontakt dermatit) yoluyla giren bir şey tarafından tetiklenebilir. Tek bir maruziyetten sonra zehirli sarmaşık gibi güçlü bir alerjene karşı duyarlı hale gelebilirsiniz.
Alerjik kontakt dermatitte yaygın alerjenler şunları içerir:
- Takı, toka ve daha birçok eşyada kullanılan nikel,
- Antibiyotik kremler ve oral antihistaminikler gibi ilaçlar,
- Parfüm, kozmetik, ağız gargaraları ve aromalar gibi birçok üründe kullanılan Peru balsamı,
- Koruyucu, dezenfektan ve giysilerde bulunan formaldehit,
- Deodorantlar, vücut şampuanları, saç boyaları, kozmetikler ve oje gibi kişisel bakım ürünleri,
- Urushiol adı verilen oldukça alerjenik bir madde içeren zehirli sarmaşık ve mango gibi bitkiler,
- Yakupotu poleni ve sprey böcek ilaçları gibi havada bulunan maddeler,
- Bazı güneş kremleri ve ağızdan alınan ilaçlar gibi güneşte olduğunuzda reaksiyona neden olan ürünler (fotoalerjik kontakt dermatit).
Kontakt Dermatit Teşhisi ve Tedavisi
Alerji uzmanınız, kontakt dermatiti; belirtileriniz hakkında sizinle detaylı bilgiler edinerek, tetikleyici madde hakkında detaylı bir inceleme yaparak, belirtilerinizi gözlemleyerek teşhis edebilir. Alerji uzmanınız, bir şeye alerjiniz olup olmadığını görmek için bir yama testi önerebilir. Kızarıklığınızın nedeni belli değilse veya kızarıklığınız sık sık tekrarlıyorsa bu test yararlı olabilir. Bir yama testi sırasında, küçük miktarlarda potansiyel alerjen yapışkan yamalara uygulanır ve bunlar daha sonra cildinize yerleştirilir. Yamalar cildinizde iki ila üç gün kalır ve bu süre zarfında yamanın olduğu bölgeyi kuru tutmanız gerekir. Alerji uzmanınız daha sonra yamaların altındaki deri reaksiyonlarını kontrol eder ve daha fazla test gerekip gerekmediğini belirler. Evde bakım adımları belirtilerinizi hafifletmezse, alerji uzmanınız ilaç yazabilir.
Steroid kremler veya merhemler: Bu topikal olarak uygulanan kremler veya merhemler, kontakt dermatitin kızarıklığını yatıştırmaya yardımcı olur. Topikal bir steroid, iki ila dört hafta boyunca günde bir veya iki kez uygulanabilir.
Ağızdan alınan ilaçlar: Ciddi durumlarda, alerji uzmanınız, iltihabı azaltmak için oral kortikosteroidler, kaşıntıyı hafifletmek için antihistaminikler veya bakteriyel bir enfeksiyonla savaşmak için antibiyotikler reçete edebilir.