Bebeklerde Pişik

Pişik bebeklik çağında en sık karşılaşılan cilt problemlerinin başında gelmektedir. Pişik problemiyle daha önce hiç karşılaşmamış bebek sayısı neredeyse sıfırdır. 

Pişik Nedir?

Bebeklik döneminde 0-18 ay aralığında karşılaşılan pişik bulguları, alt bezinin temasının sağlandığı bölgelerde spesifik olarak karın alt bölgesinde, kalçada, makat çevresinde hafif kızarıklık ve kabarıklık biçiminde görülmektedir. Pişik ilerlediği taktirde alt bez temas ettiği kısımların haricinde vücuda yayılabilir. Öte yandan kızarıklık oluşmuş şişliklerle, içi su dolu veziküllerle ve bir adım ilerisi olarak deride yer yer soyulma, sulantı ve deriye çok işlememiş ülserler şeklinde oluşabilir. Pişiğin enfekte olması durumunda deri döküntüleri parlak kırmızı renge ulaşabilir, irinli sivilceler yaygınlaşabilir. Kırmızı renkteki döküntüler ise alt bezinin temas bölgesinin dışına çıkarak yayılım sağlayabilir.

Pişik Nasıl Oluşur?

Pişiğin farklı formları ve sebepleri olabileceği gibi pişik sorunu birden fazla etmenin bir araya gelmesiyle de oluşabilmektedir. İlk olarak pişiğin ana oluşum nedeni ıslaklıktır. Bazı bebeklerin altları uzun süre boyunca değiştirilmediğinde ya da bebeğin cilt yapısı aşırı hassas ise çok fazla beklenmediği halde pişik oluşumu görülebilir. Tek sefer kullanılan bezler, ıslaklık hissini bebeğe çok fazla geçirmese de yine de bez bölgesinin ıslak olması öteki etmenlerin de eklenmesiyle pişik oluşumunu tetikler.

Öte yandan idrar, uzun süre boyunca cilde temas ettiğinde pH değişikliğine bağlı olarak bakterilerin idrarda bulunan üreyi amonyağa çevirerek pişiğe yol açar. Bu olayın üst üste tekrar etmesi ise pişik olayını sıklaştırır. Diş çıkarma döneminde ise fizyolojik değişiklikler pişik oluşumuna neden olur. Ek olarak dışkı, cilt üzerinde çok fazla kaldığında tahrişe sebebiyet verir. Dışkıda yer alan enzimler idrarla bir olduğunda pişik oluşumunu beraberinde getirir. Oluşmuş bir pişiğin üzerine enfeksiyon eklenmesi durumu daha da kötüleştirir.

Zamanında müdahale edilmeyen pişik, tahriş olmuş deri yanında nem ve ısının yükselmesiyle mikropların üremesi için ideal ortamı yaratır. Bu durumda “enfekte pişik” meydana gelir. Pişik enfeksiyonuna en çok neden olan mikroplar kandida mantarı ve stafilokok bakterisidir. Tüm bunlara ek olarak bezin deriye sürtmesi, kumaş alt bezi kullanıyorsa bunları temizlemek için kullanılan sabun ve temizleyiciler ve özellikle silme işlemi için kullanılan ıslak mendiller, bez üzerine naylon külotlar giydirilip cildin uzun süre havasız kalması tahrişe neden olabileceği gibi pişiği de beraberinde getirir. Anne sütüyle beslenen bebeğin katı gıdalara geçmesi veya formül mamaya başlaması dışkının kimyasını değiştirerek bebeğin cildini tahriş edebilir. Anne sütü almaya devam eden bebeklerde; annenin aldığı besinler, bebeğin hassasiyeti olduğu maddelerden oluşuyorsa, bu durum da pişiğe yol hazırlamaktadır.

PİŞİK NASIL GEÇER?

Pişiğin önlenmesi ve tedavisinde en önemli nokta alt kuruluğunu sağlayıp, pişik oluşturan etmenlerin ortadan kaldırılmasıdır. Aşağıda sıralanan öneriler uygulandığında, pişik sorunu gözle görülür boyutlarda ortadan kalkacaktır.

• Bebek bezinin ıslanması halinde vakit geçirmeden bezin değiştirilmesi gerekir.
• Bezle temas eden bölgenin nemli tutulmadan en kısa sürede kurulanması ve temizlenmesi önemlidir.
• Pişik döküntüsünün uzun süre devam etmesi, ciltte kabarık ve ağrılı döküntülerin ortaya çıkması, ateş gelişmesi, pişik bölgesinde iltihaplı akıntı oluşması gibi durumlarda ise mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır.
• Pişik bölgesinin temizliğinde yoğun kokulu, parfüm bazlı, kimyasal içeriği yüksek ürünler kullanılmamalıdır. 
• Sabun ile temizlik bazı bebeklerde tahrişe neden olabileceğinden oldukça az miktarda kullanılmalı ve bol su ile durulanmalıdır. 
• Temizleme aşamasında alkol bazlı olmayan ürünler ve bol su kullanılmalı, uygun havlu ya da mendille nazikçe temizlenmelidir. Eğer kumaş bez kullanılıyorsa, bezler yıkandıktan sonra 15 dakika kadar kaynatılmalı ve iyi durulanmalıdır.
•  Bebek bezi bağlanırken sıkı bağlanmamalıdır ve cildin belirli oranda hava alması sağlanmalıdır. 
• Bebek, gün içerisinde bez takılı değilken kuru bir havlu üzerinde bez bölgesi ile temas eden cildin havalanması sağlanacak şekilde serbest bırakılmalıdır.
• Pişiğe karşı krem kullanmak faydalı olacaktır. Normal şartlarda bebeğin cildine krem sürülmesi gerekmez. Pişik olduğu zaman çinko oksit veya vazelin içeren kremlerin ince bir tabaka şeklinde sürülebilir.