Dünya Alerji Haftası, Dünya Alerji Örgütü’nün (WAO), Üye Dernekleri ile birlikte, alerjik hastalıklar ve ilgili bozukluklar hakkında farkındalığı artırmak ve bu hastalıkların teşhisi, yönetimi ve önlenmesi konusunda eğitim ve kaynakların sağlanması için savunuculuk yapmak için yıllık bir girişimidir. Dünya Alerji Örgütü, 2021 Dünya Alerji Haftası’nın 13-19 Haziran 2021’de gerçekleşeceğini ve “Anafilaksi” konusuna dikkat çekileceğini belirtmiştir. Bu yazımızda anafilaksi ile ilgili bilinmesi gerekenleri yazdık.
Anafilaksi Nedir?
Anafilaksi, son derece ciddi, hayati risk oluşturan bir alerjik reaksiyondur. Alerjiniz olan maddeye maruz kaldıktan saniyeler veya dakikalar içinde meydana gelebilir. Anafilaksi, bağışıklık sisteminizin şoka girmesine neden olabilecek bazı kimyasal maddelerin salınımına neden olur. Anafilaksi durumunda kan basıncınızda ani bir düşüş olur, solunum yollarınız daralarak nefes alışınızı engeller. Anafilaksinin pek çok tetikleyicisi olabilir. Yaygın tetikleyiciler arasında belirli gıdalar, bazı ilaçlar, lateks ve böcek zehiri bulunur.
Anafilaksi Belirtileri Nelerdir?
Anafilaksi belirtileri sıklıkla alerjene maruz kaldıktan kısa süre sonra ortaya çıkar. Ancak bazı durumlarda yarım saat veya daha uzun süre sonra meydana gelebilir. Anafilaksinin belirtileri şunlardır:
- Cilt reaksiyonları; kaşıntı, kızarıklık, kurdeşen,
- Düşük tansiyon,
- Boğaz ve dilde şişme (solunum yollarının daralmasına, nefes darlığına, hırıltılı solunuma neden olabilir)
- Hızlı veya zayıf nabız,
- Mide bulantısı, kusma,
- İshal,
- Baş dönmesi, bayılma.
Anafilaksi Nedenleri
Bağışıklık sistem, yabancı maddelere karşı bir savunma için antikorlar üretir. Bu durum belirli bakteriler veya virüsler gibi yabancı bir madde zararlı olduğunda iyidir. Ancak bazı kişilerin bağışıklık sistemi, genel olarak zararsız olan maddelere aşırı tepki verir, alerjik reaksiyon meydana gelir. Alerjik reaksiyon belirtileri hafif de olabilir ancak şiddetli bir alerjik reaksiyon anafilaksiye neden olabilir. Daha önce hafif bir anafilaktik reaksiyon geçirmiş olsanız bile bir sonraki reaksiyon şiddetli anafilaksiye neden olabilir.
Anafilaksi Tetikleyicileri
Anafilaksiyi tetikleyen bazı yayın alerjenler vardır. Çocuklarda anafilaksinin yaygın tetikleyicileri şunlardır: Yer fıstığı, kabuklu ağaç yemişleri, süt, balık ve kabuklu deniz ürünleri gibi besin alerjileridir.
Yetişkinlerde de çocuklarda olduğu gibi yer fıstığı, kabuklu ağaç yemişleri, balık, kabuklu deniz ürünleri gibi besin alerjilerinin yanı sıra diğer yaygın tetikleyiciler şunlardır:
Antibiyotikler, aspirin ve diğer reçetesiz ağrı kesiciler dahil olmak üzere bazı ilaçlar ve bazı görüntüleme testlerinde kullanılan intravenöz (IV) kontrast,
Arılar, sarı ceketler, eşek arısı, yaban arısı ve ateş karıncalarından kaynaklanan sokmalar,
Lateks.
Anafilaksi İçin Risk Faktörleri
Anafilaksi için bilinen çok fazla risk faktörü yoktur, ancak riskinizi artırabilecek bazı şeyler şunlardır:
- Daha önce anafilaksi geçirmiş olmak,
- Alerji ve astımı olmak,
- Bazı diğer koşullar (Bunlara kalp hastalığı ve belirli bir beyaz kan hücresi tipinin anormal birikimi (mastositoz) dahildir).
- Bu durumlara sahip olmak mutlaka anafilaksi geçireceğiniz anlamına gelmez. Ancak bu etmenler, anafilaksi riskini artıran etmenlerdir.
Anafilaksiyi Önleme Yolları
Anafilaksiyi önlemenin en iyi yolu, anafilaksiye neden olan maddeden mümkün olduğunca kaçınmaktır. Bunun yanı sıra bazı önlemler almanız faydalı olacaktır:
Alerjiniz olan maddeyi belirten bir uyarı cihazı takabilirsiniz; bileklik, kolye gibi.
Yanınızda daima adrenalin oto enjektörü taşıyın. Enjektörünüzü düzenli aralıklarla kontrol edin ve son kullanma tarihinin geçmediğinden emin olun.
İlaç alerjiniz varsa bu durumu doktorunuza ve gittiğiniz sağlık kuruluşlarına bildirin.
Besin alerjiniz varsa satın aldığınız ve yediğiniz tüm yiyeceklerin içeriğine hakim olun. İçeriğinden şüphelendiğiniz yiyeceği yemeyin.
Önemli Nokta:
Anafilaksinin erken belirtilerini öğrenmek ve onu tanımak ve hızlı yanıt vermek önemlidir. Anafilaksinin ilk belirtisinde hemen intramüsküler adrenalin enjeksiyonu yapmak ve ambulans çağırmak anafilaksiyi tedavi etmenin en etkili yoludur. Adrenalin, kas içi otomatik enjektörler veya önceden doldurulmuş şırıngalar olarak mevcuttur.
Anafilaksi riski taşıyan kişiler, adrenalini nasıl ve ne zaman kendi kendine enjekte edeceklerini öğrenmek ve ayrıca bir acil durum planı geliştirmek için alerji uzmanlarıyla birlikte çalışmalıdır. Hem ilacı yanlarında taşımalı hem de her zaman acil durum planı yapmalıdırlar.
Cevapla
Want to join the discussion?Feel free to contribute!