Bahar alerjisi belirli mevsimlerde ortaya çıkar ve saman nezlesi olarak bilinir. Bahar alerjisi, bağışıklık sisteminiz polen gibi dışarıdaki bir alerjene aşırı tepki verdiğinde ortaya çıkar. Alerjen, alerjik yanıtı tetikleyen bir şeydir. En yaygın alerjenler, ağaçlar, otlar ve yabani otlar gibi rüzgarla polenlenmiş bitkilerden elde edilen polenlerdir. Böceklerle tozlaşan bitkilerden elde edilen polenler, havada uzun süre kalamayacak kadar ağırdır ve alerjik reaksiyonu tetikleme olasılıkları daha düşüktür. Mevsimsel alerjiler kış aylarında daha az görülür, ancak yıl boyunca alerjik rinit yaşamak mümkündür. Farklı bitkiler, yılın farklı zamanlarında kendi polenlerini yayarlar. Alerji tetikleyicilerinize ve nerede yaşadığınıza bağlı olarak, birden fazla mevsimde saman nezlesi yaşayabilirsiniz. Küf veya evcil hayvan tüyleri gibi iç mekan alerjenlerine de tepki verebilirsiniz.
Bahar Alerjisi Nedenleri
Bir kişinin bağışıklık sistemi, alerjen olarak bilinen, zararsız bir maddeye aşırı tepki verdiğinde alerjik reaksiyon meydana gelir. Alerjik reaksiyon olduğunda vücut, histamin ve diğer kimyasalları salan hücrelere giden antikorlar üretir. Histamin, alerjenlerin vücuda girmesini engellemek için burunda ve gözlerde şişmeye neden olur. Histamin ayrıca hapşırmanın alerjenleri burundan uzaklaştırmasına da neden olur. Bahar alerjisinin ana nedeni, mevsim boyunca büyüyen ve çoğalan polendir.
Polen
Polen, bitkilerin üreme aracıdır. Bazı bitkiler polenlerini yaymak için böceklere güvenirken, diğer bitkiler rüzgarı kullanır. Rüzgarla yayılan polenler, polen alerjisi olan kişilerde alerji semptomlarının ana nedenidir. Ağaçlar ilkbaharın başlarında polenlerini salmaya başlar.
Bazı ağaç ve bitkiler polen alerjisi belirtilerine neden olma olasılığı en yüksek ağaçlardır ve şunlardır:
- Kızılağaç,
- Kavak,
- Kül,
- Kayın,
- Huş ağacı,
- Sedir,
- Karaağaç,
- Zeytin,
- Meşe,
- Söğüt.
Çim poleni de ayrıca polen alerjisi olan kişilerde alerji semptomlarına neden olabilir. Alerjik reaksiyonlara neden olan en yaygın otlar şunlardır:
- Meyve bahçesi,
- Kentucky,
- Bermuda,
- Johnson,
- Çavdar,
- Tatlı ilkbahar,
- Timothy.
Hava koşullarındaki değişiklikler, bu bitkilerin ne kadar polen salgıladığını da etkileyebilir. Sıcak günler bitki büyümesini ve döllenmeyi arttırırken yağmurlu günler polenin yayılmasını azaltır. Rüzgarlı günler polenin daha kolay yayılmasına yardımcı olur ve bu da kişinin alerji semptomlarını artırabilir.
Bahar Alerjisinin Belirtileri
Bahar alerjisinin belirtileri soğuk algınlığı ve nezle belirtileri ile benzerlik gösterebilir.
Bahar alerjileri aşağıdaki belirtilere neden olabilir:
- Kırmızı ve sulu gözler,
- Hapşırma,
- Burun akması,
- Kaşıntılı gözler, burun, kulaklar ve ağız,
- Tıkanıklık nedeniyle burun tıkanıklığı,
- Şiş gözler,
- Boğazın arkasından damlayan bir mukus hissinin olduğu geniz akıntısı,
- Kurdeşen,
- Öksürük, hırıltılı solunum veya nefes almada zorluk.
Bahar Alerjisinin Teşhisi
Bahar alerjisi belirtilerini yaşamanız durumunda bir alerji uzmanı ile görüşmeniz gerekir. Alerji uzmanız, çeşitli testler ile alerjinizi teşhis edecektir. Bahar alerjisinin teşhisinde deri delme testi ya da kan testi kullanılabilir. Deri delme testinde, az miktarda alerjen derinizin altına küçük bir delik açılarak yerleştirilir ve bu bölge 15-20 dakika gibi bir süre gözlemlenir. Uygulama bölgesinde, herhangi bir bulgunun oluşması alerjiniz olduğu sonucunu doğurabilir. Kan testinde ise, kanınızda bulunan spesifik IgE değerine bakılır.
Bahar Alerjisinin Tedavisi
Alerjik reaksiyonlarda, alerjiye neden olan maddeden kaçınmak en etkili tedavi yöntemidir. Ancak söz konusu polen gibi alerjenler olunca kaçınmak neredeyse imkansız bir hal alabiliyor. Bahar alerjisinin tedavisinde belirtilerin rahatsız edici etkisini ortadan kaldırmak için alerji uzmanınız önerebileceği bazı ilcalar vardır. Bu ilaçlardan biri olan antihistaminikler, vücudunuzdaki histamin miktarını azaltarak hapşırma ve kaşıntıyı azaltır. Dekonjestanlar, tıkanıklığı ve şişliği gidermek için burun geçiş yollarındaki kan damarlarını daraltır. Antihistamin / dekonjestan kombinasyonları ise, her iki ilacın etkilerini birleştirir. Burun spreyi dekonjestanları, tıkanıklığı giderir ve bazı yan etkileri olmaksızın, tıkalı burun geçişlerini oral dekonjestanlara göre daha hızlı temizleyebilir. Steroid burun spreyleri iltihabı hafifletir ve tercih edilen ilk tedavidir. Göz damlaları kaşıntılı, sulanan gözleri rahatlatır. Bu alerji ilaçlarını reçetesiz satın alabilseniz bile, doğru ilacı seçtiğinizden emin olmak için önce alerji uzmanınız ile konuşmanız gerekir. Alerji uzmanının önerdiği şekilde ilaç almamak; bazı ilaçların olumsuz yan etkilerine maruz kalmanıza neden olurken gereksiz yere ilaç kullanımını da beraberinde getirir.
Bahar Alerjisinin Tedavisinde İmmünoterapi
İmmünoterapi, kişiyi alerjilerine karşı duyarsızlaştırmayı amaçlayan uzun vadeli bir çözümdür. Alerji uzmanları, yan etkiler yaşayan veya ilaçlardan çok az fayda gören veya hiç fayda görmeyen kişileri tedavi etmek için immünoterapi kullanabilirler. İki tür immünoterapi vardır ve bunlar; alerji iğneleri ve dilaltı tabletleridir. Alerji iğneleri, 3-5 yıl süreyle alerjen enjeksiyonu yapılmasını içerir. Bu enjeksiyonlar, alerjene karşı direnç oluşturmaya yardımcı olur. Dilaltı tabletleri yalnızca belirli alerji türlerini tedavi eder. Kişinin 3 yıla kadar her gün bir tableti dilinin altında çözmesini gerektirir.