Polen, mevsimsel alerjilerin en yaygın tetikleyicilerinden biridir. Pek çok insan polen alerjisini “saman nezlesi” olarak bilir. Uzmanlar genellikle polen alerjisi “mevsimsel alerjik rinit” olarak adlandırır. Her ilkbahar, yaz ve sonbaharda bitkiler, aynı türden diğer bitkileri döllemek için küçük polen taneleri salgılar. Alerjik reaksiyonlara neden olan polenlerin çoğu ağaçlardan, yabani otlardan ve otlardan gelir. Bu bitkiler, rüzgarla hareket eden küçük, hafif ve kuru polen taneleri oluşturur. Otlar, alerjinin en yaygın nedenidir. Yakup otu, yabancı ot alerjilerinin ana nedenidir. Diğer yaygın yabani ot polen kaynakları arasında adaçayı, domuz otu, kuzu kulakları ve tumbleweed bulunur. Huş, sedir ve meşe gibi bazı ağaç türleri de yüksek derecede alerjenik polen üretir.
Polen Alerjisinin Belirtileri Nelerdir?
Polen alerjisinin belirtileri, kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve bazı kişilerde daha şiddetli belirtiler meydana gelebilir. Kimi insanlarda tek bir belirti olabilirken kimi insanlarda ise birden fazla sayıda belirti vardır.
Polen alerjisi belirtileri genellikle şunları içerir:
- Burun tıkanıklığı,
- Yüz ağrısına neden olabilen sinüs basıncı,
- Burun akması,
- Kaşıntılı sulu gözler,
- Cızırtılı boğaz,
- Öksürük,
- Gözlerin altında şişmiş, mavimsi renkli cilt,
- Azalmış tat veya koku duyusu,
- Artan astım reaksiyonları.
Bazı havalarda polen sayısı fazladır ve bu havalar genel olarak rüzgarlı havalardır. Polen sayısı, yağmurun yağdığı zamanlarda ise düşüş gösterir.
Polen Alerjisinin Teşhisi
Polen alerjisi belirtileri soğuk algınlığı ve nezle belirtileri ile benzerlik gösterebilir. Bu sebeple ayırıcı tanının yapılması faydalı olacaktır. Polen alerjiniz olduğundan şüpheleniyorsanız bir alerji uzmanına gitmeniz gerekir. Alerji uzamanınız yapacağı testler ile polen alerjinizin olup olmadığını net bir şekilde ortaya koyacaktır. Alerji uzmanları, polen alerjisinin teşhisinde deri prick testi ya da kan testi yöntemlerini kullanabilir.
Deri Prick Testi
Deri delme testinde cildinize olası alerjenden küçük bir damla damlatır. Daha sonra bu damlanın cildinizin altına nüfuz etmesi için deriniz bir iğne yardımıyla hafifçe delinir ya da çizilir. Maddeye alerjiniz varsa, 20 dakika içinde test bölgesinde kızarıklık, şişlik ve kaşıntı geliştireceksiniz. Ayrıca bir kabarıklık da görebilirsiniz. Kabartı, kovana benzeyen yükseltilmiş, yuvarlak bir alandır. Genellikle, kabarıklık ne kadar büyükse, alerjene alerjiniz olma olasılığınız o kadar yüksektir.
Spesifik IgE Kan Testi
Kan testleri, insanların bir cilt rahatsızlığı olduğunda veya cilt testine müdahale eden ilaçlar aldıklarında faydalıdır. Deri testini tolere edemeyen çocuklarda da kullanılabilirler. Alerji uzmanınız bir kan örneği alacak ve bir laboratuvara gönderecektir. Laboratuvar, alerjeni kan örneğinize ekler. Daha sonra alerjenlere saldırmak için kanınızın ürettiği antikor miktarını ölçerler. Bu teste Spesifik IgE Kan Testi denir.
Polen Alerjisinin Tedavisi Nedir?
Bazı ilaçlar polen alerjisi belirtilerini azaltmaya yardımcı olabilir. Alerji uzmanız belirtilerinize ve mevcut sağlık durumunuza göre ilaç almanızı önerebilir. Polen alerjisinin tedavisinde kullanılan ilaçların bir kısmı reçetesiz satılmaktadır. Ancak bu ilaçlardan herhangi birini kullanmadan önce alerji uzmanınız ile görüşmek size fayda sağlayacaktır. Uzmanınıza danışmadan aldığınız ilaç olumsuz sonuçlar doğurabilir.
Antihistaminikler hap, sıvı veya burun spreyi şeklinde bulunur. Burun ve gözlerde oluşan hapşırma ve kaşıntıyı hafifletebilirler. Ayrıca burun akıntısını ve daha az ölçüde burun tıkanıklığını azaltırlar.
Dekonjestanlar hap, sıvı, burun spreyi veya damla olarak mevcuttur. Burun kanallarının kaplamasını küçültmeye ve burun tıkanıklığını gidermeye yardımcı olurlar.
Nazal kortikosteroidler bir tür burun spreyidir. Burundaki iltihabı azaltır ve alerjik reaksiyonları engeller. Alerjik rinit için en etkili ilaç türüdür çünkü burun tıkanıklığı dahil tüm semptomları azaltabilirler.
İmmünoterapi (Alerji Aşısı)
Polen alerjisi olan birçok kişi ilaçlardan tam anlamıyla kurtulamaz. Bu durumlarda immünoterapi tedavisi uygulanabilir. İmmünoterapi, alerjik reaksiyonların şiddetini önlemeye veya azaltmaya yardımcı olabilecek uzun süreli bir tedavidir. Vücudun alerjenlere karşı bağışıklık tepkisini değiştirerek alerjik hastalığın seyrini değiştirebilir.